(بێ) یان (به‌بێ)؟

لێره‌دا‌ ده‌مانه‌وێ به‌راوردكارییه‌ك له‌گه‌ڵ زمانه‌ ئه‌ورووپییه‌كاندا بكه‌ین، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ باشتره‌ به‌ نموونه‌یه‌ك ده‌ست پێ بكه‌ین:

جیاوازیی (بێكار‌) له‌گه‌ڵ (بێ كار‌) له‌ چیدایه‌؟ لكاندن یان نه‌لكاندنی (بێ) به‌ وشه‌كه‌ی پاشی خۆیه‌وه‌ به‌ته‌واوی واتای وشه‌كه‌ ده‌گۆڕێ:
   ئه‌و پیاوه‌ دوو ساڵ‌ بێكار بوو‌.
   بێ
كار ژیان ئه‌سته‌مه‌. ده‌كرێ ئاواش بینووسینه‌وه‌:  به‌بێ كار ژیان ئه‌سته‌مه‌.

هه‌ر كاتێ ناوێكت هه‌بوو و خاوه‌نێتییه‌كی لێ سه‌ندرابێته‌وه‌ (بێ) ده‌لكێنین به‌ سه‌ره‌تای وشه‌كه‌وه‌:
   بێباوك، بێخانوو، بێكه‌س، بێوڵات، بێنیشتمان، بێپاره، بێتام‌:
   واته‌: كه‌سێ كه‌ باوكی نییه‌. كه‌سێ كه‌ خانووی نییه‌ و هتد.

ئه‌م مه‌به‌سته،‌ له‌ زمانه‌ ئه‌ورووپییه‌كاندا، زۆر جار به‌ پاشكۆیه‌ك كه‌ ده‌لكێ به‌ وشه‌كه‌وه‌ دیاری ده‌كرێت:
بێخانوو = homeless
بێتام، بێچێژ = tasteless

كه‌ جیاوازیی‌ هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ (without):
بێ تۆ ناچم بۆ ئه‌وێ = I do not go there without you

(بێـ...) = (less...)
(بێ، به‌بێ) = (without)